แน่นอน ไม่มีใครไม่รู้จัก อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ นักวิทยาศาสตร์ผู้เปลี่ยนโลก เขาค้นพบทฤษฎีสัมพัทธภาพ และได้ชื่อว่าเป็นคนที่ ‘ฉลาด’ ที่สุดในโลกคนหนึ่งเท่าที่โลกเคยมีมา ดังนั้น ปรีชาญาณของเขาจึงเป็นเรื่องที่น่าเรียนรู้อย่างมาก เราทุกคนสามารถเป็นทายาทของเขาได้ เพียงลองฟัง ครุ่นคิด และปฏิบัติตามสิ่งที่เขาเคยสอนเราเอาไว้

1. สงสัยอะไร จงตามมันไป : ไอน์สไตน์สอนให้เรา ‘เดินตามความสงสัย’ เขาบอกด้วยซ้ำว่า ตัวเองไม่ได้มีความสามารถพิเศษอะไร แต่เขาเป็นคนที่ ‘หลงใหล’ ในความสงสัย เพราะความสงสัยช่วยเป็นเชื้อไฟให้เกิดจินตนาการได้ โดยเฉพาะการ ‘สงสัยในสิ่งที่เราเชื่อ’ มาตั้งแต่ต้น

2. ความอดทนนั้นมีมูลค่าสูงมาก : ไอน์สไตน์บอกว่า เขาไม่ได้ฉลาดอะไรนัก แต่สิ่งหนึ่งที่เขามี ก็คือการ ‘อยู่กับปัญหา’ ให้นานมากพอ หรืออย่างน้อยก็นานกว่าคนทั่วไป คนทั่วๆ ไปอาจมีฝัน อยากทำโน่นนี่ แต่เมื่อพบกับปัญหาก็ล้าโรย แต่ไอน์สไตน์ไม่เป็นอย่างนั้น เขาอดทนอยู่กับมัน อาจเพราะขับเคลื่อนด้วยความสงสัยมาก่อน

3. อยู่กับปัจจุบัน : เรื่องนี้สำคัญมาก ไอน์สไตน์บอกว่า ใครก็ตามที่กำลังขับรถพร้อมกับจูบสาวไปด้วย แปลว่าไม่ได้ให้ความสนใจกับจูบนั้นอย่างที่จูบควรจะได้รับ เขาหมายความว่าไม่ว่าจะทำอะไรก็ตาม เราต้องอยู่กับมัน ขุดลึกลงไปในนั้นจริงจัง

4. ทำผิดบ่อยๆ : หลายคนอาจแปลกใจที่ไอน์สไตน์สอนให้ทำผิดบ่อยๆ แต่คนที่ไม่เคยทำอะไรผิดเลย คือคนที่ไม่เคยทำอะไรเลย การไม่กลัวที่จะผิด แปลว่าเราจะกล้าทำสิ่งต่าง และนั่นอาจนำไปสู่คุณค่าและชัยชนะในท้ายที่สุด

5. ความรู้มาจากประสบการณ์ : ข้อมูลที่เราได้รับมาจากแหล่งอื่นๆ ยังไม่ใช่สิ่งที่ไอน์สไตน์เรียกว่า ‘ความรู้’ มันไม่ใช่การท่องจำ แต่ความรู้คือสิ่งได้มาจากการลงมือทำจริงๆ ‘เรื่องเล่าของชีวิต’ ของเรา ไม่ได้มาจากข้อมูลที่มีคนบอกเรา แต่มาจากการประสบพบเจอเรื่องนั้นๆ ด้วยตัวเอง