ในหนังสือ The Retreat of Western Liberalism ของ Edward Luce มีอยู่คำหนึ่ง (จริงๆ คือสองคำ) ที่สะดุดใจมาก เขาเขียนว่า เสรีประชาธิปไตยแบบตะวันตก (Western Liberal Democracy) อาจจะยังไม่ถึงขั้น ‘ตาย’ ก็จริง แต่มันใกล้จะล่มสลายมากกว่าที่เราอยากจะเชื่อ และกำลังเผชิญกับอุปสรรคใหญ่ที่สุดนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สองเป็นต้นมา
สิ่งที่เขาบอกว่าเป็นสาเหตุ คือ Enemy from Within (ซึ่งในกรณีนี้ก็คือประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์) แต่คำหนึ่งที่เขาใช้ก็คือ ศัตรูภายในที่ว่า กำลังคุกคาม Liberal Traditions ของอเมริกาอยู่
อ่านแล้วอยากชวนคิดนะครับ ว่า Liberalism มันมี Traditions ได้ไหม หรือถ้าเมื่อไหร่ที่ Liberalism เกิดมี Traditions บางอย่างขึ้นมา มันจะกลายเป็น ‘อาการ’ ของความล่มสลายแห่งเสรีนิยมได้ไหม และนี่อาจเป็นต้นเหตุที่ทำให้เกิด Enemy from Within ขึ้นก็ได้
Edward Luce ทำงานอยู่กับ Financial Times เป็นคอลัมนิสต์ที่อยู่ที่วอชิงตัน ก่อนหน้านี้เขาเคยประจำอยู่ที่อินเดีย และเขียนหนังสือ (ที่ยังไม่ได้อ่าน แต่น่าสนใจดี) ชื่อ Inspite of the Gods : The Rise of Modern India (เข้าใจว่าพูดถึงสังคมอินเดียที่มีเทพเจ้าต่างๆ เต็มไปหมด แต่ก็ยังรุ่งเรืองในด้านเทคโนโลยีและเศรษฐกิจขึ้นมาได้)
ลูซบอกว่า เขาไม่ได้คิดว่าทรัมป์เป็นต้นเหตุ แต่ทรัมป์เป็นแค่ ‘อาการ’ ของ Trend ในระดับโลก ซึ่งเกิดขึ้นกับประชาธิปไตยในหลายประเทศ (เขาใช้คำว่า The Failure of Democracy) โดยเขาบอกด้วยว่า พวกเรากำลัง ‘ติดเชื้อ’ การมองโรคในแง่ดี (infected with optimism) ไม่คิดว่าประชาธิปไตยอาจ ‘พัง’ ได้ง่าย ก็เลยเป็นอย่างที่เห็น
ลูซบอกว่า ‘กาว’ ที่จะยึดประชาธิปไตยเสรีเอาไว้ได้ คือการเติบโตทางเศรษฐกิจ
ซึ่งเอาเข้าจริงผมไม่ค่อยเห็นด้วยเท่าไหร่ (เพราะเผด็จการที่ฉลาดๆ ก็อาจทำให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจได้) แต่เนื่องจากยังไม่ได้อ่านรายละเอียด เลยต๊ะไว้ก่อน เดี๋ยวค่อยเอามาเล่าแล้วกันครับ
หนังสือเล่มนี้ปกไม่ชวนอ่านเลย แต่ว่าอ่านง่ายนะครับ น่าจะเป็นเพราะลูซเขียนงานให้สื่ออย่าง Financial Times เขาเลยย่อยเก่ง เขียนอะไรๆ ออกมาชัดมาก ทีละเปลาะทีละปล้อง เข้าใจง่ายดี
แนะนำครับ
tomorn.co 